Đôi lúc, bạn muốn truy xuất một danh sách nằm trong một class, xem bản thân class này như là 1 mảng. Ví dụ, bạn tạo một ô liệt kê (listbox) mang tên lbStr, chứa một danh sách những chuỗi chữ được trữ trên một mảng một chiều. Thông thường, một listbox thường có một số phương thức và thuộc tính ngoài mảng chuỗi. Tuy nhiên, sẽ rất tiện lợi nếu ta có khả năng truy xuất listbox với một chỉ mục, coi listbox như là một mảng. Như thế chúng ta có thể viết ra những câu lệnh sau:
string strFirst = lbStr[0]; string strLast = lbStr[lbStr.Length - 1];
Bộ chỉ mục (indexer) là một cấu trúc mới của C#, cho phép truy xuất tới những danh sách nằm trong một lớp, sử dụng cú pháp [] thông dụng của mảng. Indexer được xem như là một thuộc tính (property) đặc biệt kèm theo những phương thức set() và get().
Khai báo indexer cho phép chúng ta tạo ra những class hoặc struct hoạt động tương tự mảng. Những đối tượng của lớp này có thể được truy cập sử dụng toán tử truy xuất mảng [].
Chúng ta có thể khai báo indexer trong một lớp sử dụng cú pháp như sau:
kiểu_dữ_liệu this[kiểu_dữ liệu chỉ_số]
{
get;
set;
}
Kiểu dữ liệu trả về được quyết định bởi kiểu của đối tượng được trả về bởi indexer.
Kiểu dữ liệu của chỉ số xác định kiểu của chỉ số dùng để duyệt qua danh sách. Thông thường kiểu của chỉ số là kiểu số nguyên, nhưng chúng ta cũng có thể sử dụng kiểu khác, ví dụ như string.
Từ khóa this dùng để tham chiếu đến đối tượng mà indexer xuất hiện.
Indexer có thể xem như một property bình thường, do đó, chúng ta có thể định nghĩa các phương thức set() và get() để xác định phần tử nào của mảng được yêu cầu truy cập hay thiết lập.
string[] listStr = new string[10];
string this[int idx]
{
get
{
return listStr[idx];
}
set
{
listStr[idx] = value;
}
}
Sau đây là ví dụ về indexer
using System;
namespace UseIndexer
{
public class ListBoxTest
{
// khởi tạo ListBox với một chuỗi
public ListBoxTest(params string[] initialStrings)
{
// cấp phát không gian cho chuỗi
strings = new String[256];
// copy chuỗi truyền từ tham số
foreach (string s in initialStrings)
{
strings[ctr++] = s;
}
}
// thêm một chuỗi
public void Add(string theString)
{
if (ctr >= strings.Length)
{
// xử lý khi chỉ mục sai
}
else
strings[ctr++] = theString;
}
// thực hiện bộ truy cập
public string this[int index]
{
get
{
if (index < 0 || index >= strings.Length)
{
// xử lý chỉmục sai
}
return strings[index];
}
set
{
if (index >= ctr)
{
// xử lý lỗi chỉ mục không tồn tại
}
else
strings[index] = value;
}
}
// lấy số lượng chuỗi được lưu giữ
public int GetNumEntries()
{
return ctr;
}
// các biến thành vịên lưu giữ mảng cho bộ chỉ mục
private string[] strings;
private int ctr = 0;
}
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
// tạo một đối tượng ListBox mới và khởi tạo
ListBoxTest lbt = new ListBoxTest("Hello", "World");
// thêm một số chuỗi vào lbt
lbt.Add("I");
lbt.Add("am");
lbt.Add("learning");
lbt.Add("C#");
// dùng bộ chỉ mục
string strTest = "Universe";
lbt[1] = strTest;
// truy cập và xuất tất cả các chuỗi
for (int i = 0; i < lbt.GetNumEntries(); i++)
{
Console.WriteLine("lbt[{0}]:{1}", i, lbt[i]);
}
Console.ReadLine();
}
}
}
Trong chương trình trên, đối tượng ListBoxTest lưu giữ một mảng chuỗi strings, và một biến thành viên ctr dùng để đếm số chuỗi được chứa trong mảng strings.
Chúng ta khởi tạo mảng strings có tối đa 256 phần tử như sau:
strings = new String[256];
Phần còn lại của constructor là copy các chuỗi được truyền vào từ tham số vào strings.
Phần quan trọng ở đây là indexer
public string this[int index]
{
get
{
if (index < 0 || index >= strings.Length)
{
// xử lý chỉmục sai
}
return strings[index];
}
set
{
if (index >= ctr)
{
// xử lý lỗi chỉ mục không tồn tại
}
else
strings[index] = value;
}
}
Phương thức get() đầu tiên kiểm tra sự hợp lệ của giá trị biên của chỉ mục, nếu hợp lệ thì sẽ trả về giá trị được yêu cầu.
Đối với phương thức set() thì đầu tiên nó sẽ kiểm tra xem chỉ mục của đối tượng cần lấy có vượt quá số lượng của các đối tượng trong mảng hay không. Nếu giá trị chỉ mục hợp lệ tức là tồn tại một phần tử có chỉ mục tương đương, phương thức sẽ bắt đầu thiết lập lại giá trị của phần tử này. Từ khóa value được sử dụng để tham chiếu đến tham số đưa vào trong phép gán của thuộc tính.
Do đó, nếu chúng ta viết
lbt[10] = "Welcome to C#";
Trình biên dịch sẽ gọi phương thức set() của bộ chỉ mục trên đối tượng và truyền vào một chuỗi “Welcome to C#” tới tham số ngầm định tên là value của phương thức set().
